ਨੇਪੀਡਾਵ, 30 ਮਾਰਚ 2025 : ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਆਏ 7.7 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਨੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਕਈ ਇਮਾਰਤਾਂ ਧਸ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਤਰੇੜਾਂ ਆ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਭੂਚਾਲ ਨੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਈ ਅਤੇ ਲਗਪਗ 1600 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਮਿਆਂਮਾਰ 'ਚ ਆਏ ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੇ 334 ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਬੰਬਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਊਰਜਾ ਛੱਡੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ ਮਿਆਂਮਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਹੋਰ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੇਸ ਫੀਨਿਕਸ ਨੇ ਸੀਐਨਐਨ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਵਿੱਚ 334 ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਝੂਲੇ ਵਾਂਗ ਹਿਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਫੀਨਿਕਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਵਿਘਨ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਸਹੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣਾ ਅਜੇ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਰਾਹਤ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਫੀਨਿਕਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਝਟਕੇ ਅਗਲੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਯੂਰੇਸ਼ੀਅਨ ਪਲੇਟ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਵੱਡੀਆਂ ਚੱਟਾਨਾਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਟਕਰਾ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਯੂਰੇਸ਼ੀਅਨ ਪਲੇਟਾਂ ਦੇ ਟਕਰਾਉਣ ਕਾਰਨ ਆਇਆ ਸੀ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਸਰਵੇਖਣ (ਯੂਐਸਜੀਐਸ) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ 1912 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਭੂਚਾਲ ਸੀ। 7.7 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ 12 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ 6.4 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਝਟਕਾ ਆਇਆ। ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ 1600 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਬਹੁਤ ਹੌਲੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੇਮਸ ਜੈਕਸਨ ਨੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਵਰਗਾ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੀ ਅਰਥ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ ਦੇ ਇੱਕ ਮਾਹਰ ਸ਼ੇਂਗਜੀ ਵੇਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਘਟਨਾ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਸੀ ਪਰ ਅਚਾਨਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਖੇਤਰ ਭੂਚਾਲ ਲਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ। 1900 ਤੋਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ 250 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਛੇ ਵਾਰ 7 ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਆਏ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਭੇਜੀ ਮਦਦ
ਭਾਰਤ ਨੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਮੈਡੀਕਲ ਯੂਨਿਟ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਟੀਮਾਂ ਭੇਜੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਕੰਬਲ, ਤਰਪਾਲਾਂ, ਸਫਾਈ ਕਿੱਟਾਂ, ਸਲੀਪਿੰਗ ਬੈਗ, ਸੋਲਰ ਲੈਂਪ, ਫੂਡ ਪੈਕੇਟ ਅਤੇ ਰਸੋਈ ਸੈੱਟ ਵਰਗੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਭੇਜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ (MEA) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 'ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬ੍ਰਹਮਾ' ਤਹਿਤ ਦੋ C-17 ਜਹਾਜ਼ ਭੇਜੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 118 ਮੈਂਬਰੀ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਮੈਡੀਕਲ ਟੀਮ, ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਦੇਖਭਾਲ ਸੇਵਾ ਅਤੇ 60 ਟਨ ਰਾਹਤ ਸਮੱਗਰੀ ਸੀ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਮਿਆਂਮਾਰ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਰਣਧੀਰ ਜੈਸਵਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਰਾਹਤ ਸਮੱਗਰੀ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੰਜ ਉਡਾਣਾਂ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਮਿਆਂਮਾਰ ਪਹੁੰਚੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਦੋ ਜਹਾਜ਼ ਆਈਐਨਐਸ ਸਤਪੁਰਾ ਅਤੇ ਆਈਐਨਐਸ ਸਾਵਿਤਰੀ 40 ਟਨ ਮਨੁੱਖੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲੈ ਕੇ ਯਾਂਗੂਨ ਬੰਦਰਗਾਹ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ ਆਗਰਾ ਤੋਂ 118 ਮੈਂਬਰੀ ਫੀਲਡ ਹਸਪਤਾਲ ਨੂੰ ਮਿਆਂਮਾਰ ਭੇਜਣ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਚੀਨ ਨੇ ਮਦਦ ਲਈ ਹੱਥ ਵਧਾਇਆ
ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਚੀਨ ਨੇ ਵੀ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵੱਲ ਮਦਦ ਦਾ ਹੱਥ ਵਧਾਇਆ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੇ ਚੁਨਾਨ ਸੂਬੇ ਤੋਂ 37 ਮੈਂਬਰੀ ਟੀਮ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਯਾਂਗੂਨ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ਭੇਜੀ ਗਈ ਟੀਮ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਡਰੋਨ ਵਰਗੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਰਾਹਤ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
