ਦੋਹਾ, 16 ਅਗਸਤ 2024 : ਗਾਜ਼ਾ ਜੰਗਬੰਦੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਅਗਲਾ ਪੜਾਅ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਕਤਰ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੋਹਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਇਸ 'ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਗਾਜ਼ਾ ਸਮਝੌਤਾ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਕੜੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਖੁਫੀਆ ਮੁਖੀ ਡੇਵਿਡ ਬਾਰਨੀਆ ਆਪਣੇ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਹਮਰੁਤਬਾ ਦੇ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬੁਲਾਰੇ ਜੌਨ ਕਿਰਬੀ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਹਮਾਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੀਰਵਾਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਉਸ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਚੋਲੇ ਹਮਾਸ ਦੀ ਦੋਹਾ ਸਥਿਤ ਗੱਲਬਾਤ ਟੀਮ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਜੰਗ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਮਾਸ ਦੁਆਰਾ ਬੰਦੀ ਬਣਾਏ ਗਏ 115 ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। 31 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਤਹਿਰਾਨ 'ਚ ਹਮਾਸ ਮੁਖੀ ਇਸਮਾਈਲ ਹਾਨੀਆ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ 'ਚ ਜੰਗ ਛਿੜਨ ਦਾ ਡਰ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾਧੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਗਾਜ਼ਾ ਜੰਗਬੰਦੀ ਸਮਝੌਤਾ ਅਸਫਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ ਹੈ। ਏਪੀ ਮੁਤਾਬਕ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ 10 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ ਹੈ। ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗਾਜ਼ਾ ਯੁੱਧ 'ਚ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 40,005 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। 92,401 ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ 85 ਫੀਸਦੀ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬੇਘਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਫੌਜ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਡੇਨੀਅਲ ਹਾਗਰੀ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਫੌਜ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ 'ਚ 17,000 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਲਸਤੀਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਕਬਰਸਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਜਾਰੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕਬਰ ਖੋਦਣ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਥਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਉਹ ਕਈ ਵਾਰ ਕਬਰਾਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਕਬਰਾਂ ਵੀ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਏਪੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਰਾਕਾ ਅਤੇ ਦੀਰ ਅਲ-ਬਲਾਹ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਵੈਸੇਵੀ ਕਬਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਵੇਲੇ ਨਵੀਆਂ ਖਾਈਵਾਂ ਖੋਦਣੀਆਂ ਜਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਖਾਈ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਖੋਲ੍ਹਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕਬਰਸਤਾਨ 70 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਦਾ ਚੌਥਾਈ ਹਿੱਸਾ ਨਵੀਂਆਂ ਹਨ। ਫਲਸਤੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮਹਿਮੂਦ ਅੱਬਾਸ ਗਾਜ਼ਾ ਅਤੇ ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨਗੇ। ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਸੰਸਦ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਮੈਂ ਗਜ਼ਾਪੱਟੀ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸ ਵਹਿਸ਼ੀ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗਾ, ਭਾਵੇਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵੀ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕਦੋਂ ਚਲੇ ਜਾਣਗੇ। 46 ਮਿੰਟ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ 'ਚ ਅੱਬਾਸ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਜੰਗੀ ਅਪਰਾਧਾਂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਲਈ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਅੱਬਾਸ ਨੇ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਕਾਰਾ 'ਚ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਤੈਯਪ ਏਰਦੋਗਨ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਏਰਦੋਗਨ ਨੇ ਫਲਸਤੀਨ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ, ਮਨੁੱਖੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਈਚਾਰੇ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ।
